Văn hóa sử dụng mạng xã hội của một bộ phận giới trẻ

Thứ năm - 20/06/2024 05:54

Ảnh: Số liệu người sử dụng Internet, mạng xã hội của Việt Nam

Kỳ 1: Văn hóa tiếp cận thông tin

Theo thống kê từ báo cáo thường niên WeAreSocial Digital 2024, toàn thế giới hiện có hơn 5 tỉ người sử dụng mạng xã hội, riêng Việt Nam có 73,3% dân số sử dụng mạng xã hội với thời gian trung bình mỗi ngày là 2 giờ 25 phút thuộc top 20 trên thế giới. Đặc biệt giới trẻ tại Việt Nam sử dụng mạng xã hội trung bình 7 giờ mỗi ngày, khá cao trên khu vực và thế giới tuy nhiên việc sử dụng chủ yếu mang tính giải trí và thiếu nhiều thông tin cơ bản.
Trong những năm vừa qua với sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng mạng xã hội cách tiếp cận thông tin của đại đa số người dân, trong đó có cả người trẻ đang thay đổi nhanh chóng. Mọi người có xu hướng giảm thời lượng xem ti vi, đọc báo từ máy tính, báo in sang sử dụng các thiết bị di động truy cập các mạng xã hội để tiếp cận thông tin. Nguồn cung cấp thông tin cũng đa dạng chuyển từ các cơ quan báo chí, thông tấn sang các tài khoản cá nhân, người nổi tiếng, người có tầm ảnh hưởng và các trang tin, fanpage, điểm chung của các nguồn này là có lượng tương tác cao và mang nhiều nội dung giải trí.
Tuy nhiên chính thói quen sử dụng mạng xã hội làm kênh giải trí của giới trẻ khiến cho các nội dung tiếp nhận được mang tính chất xu hướng, ít thông tin về các nội dung kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội đặc biệt là thông tin từ các nguồn chính thống từ các cơ quan như: Truyền hình quốc gia, cơ quan ngôn luận của các cơ quan Đảng, Nhà nước khiến các đối tượng này bị rỗng các thông tin cần thiết phục vụ học tập, sinh hoạt và công việc.
Chưa kể đến các trào lưu trên mạng xã hội hiện nay xuất hiện không ít các trào lưu “bẩn”, phản cảm, thiếu văn hóa bị lên án rất nhiều. Có thể kể đến các trào lưu như: Khoe thân; các nội dung độc hại với ngôn từ tục tĩu, nhảm nhí… Khi các thiết bị di động trở lên phổ biến cùng người dùng di động trẻ hóa thì mạng xã hội giờ đây ảnh hưởng rất lớn đến góc nhìn của những trẻ chưa thành niên, có thể bắt gặp không ít các em học sinh bị cuốn theo các trào lưu trên mạng xã hội đăng tải các nội dung “thời thượng” nhảy, múa, sử dụng những ngôn từ theo “trend”… Những nội dung này hầu hết không phù hợp với lứa tuổi các em đang trong học đường, nguy hiểm hơn đó là các trường hợp sử dụng mạng xã hội để bắt nạt trực tuyến, đã có không ít nạn nhân của việc bắt nạt trực tuyến rơi vào mặt tâm lý như rối loạn lo âu, trầm cảm, tự làm đau bản thân và thậm chí tự tử. Đây mới chỉ là số ít trong số rất nhiều những hệ lụy tiêu cực do mạng xã hội mang lại.
Để hạn chế những hệ quả tiêu cực từ mạng xã hội rất cần thiết có sự vào cuộc từ nhiều phía, từ gia đình, nhà trường, xã hội và cả sự quản lý của các cơ quan chức năng cùng sự hợp tác của các nhà cung cấp nền tảng. Tuy nhiên các mạng xã hội không giới hạn độ tuổi người dùng hoặc có thì cũng rất dễ vượt qua để đăng ký sử dụng tài khoản mạng xã hội và các cơ quan quản lý nhà nước hiện chưa có hành lang pháp lý để quản lý triệt để nội dung trên các mạng xã hội.
Trước khi có biện pháp cụ thể phòng ngừa những hệ lụy từ mạng xã hội rất cần sự quan tâm của gia đình, nhà trường và xã hội phối hợp truyền thông nhằm định hướng, nâng cao nhận thức, kỹ năng cho những người trẻ sử dụng mạng xã hội đồng thời tạo ra môi trường thân thiện có các hoạt động giải trí lành mạnh nhằm thay thế cho việc thường xuyên sử dụng mạng xã hội như hiện nay./.

Tác giả: Phòng an ninh chính trị nội bộ