Lai Châu là tỉnh miền núi phía Bắc của Tổ quốc, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh; phía Bắc và Tây Bắc có đường biên giới dài hơn 265km giáp với tỉnh Vân Nam của Trung Quốc, phía Tây giáp với tỉnh Điện Biên, phía Đông và Đông Nam tiếp giáp với hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái, phía Nam giáp với tỉnh Sơn La. Diện tích tự nhiên hơn 9.068km2, với 08 đơn vị hành chính (07 huyện, 01 thành phố), bao gồm 106 xã, phường, thị trấn; dân số trên 47 vạn người, gồm 20 dân tộc, trong đó trên 84% là người dân tộc thiểu số.
Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước và tỉnh Lai Châu luôn quan tâm, chú trọng tính đặc thù của từng đồng bào dân tộc thiểu số trong hoạch định và thực hiện chính sách dân tộc; đề ra, triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách dân tộc trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có dân tộc Mông; trọng tâm là đầu tư, triển khai các chương trình, dự án xóa đói, giảm nghèo bền vững, xây dựng hệ thống điện, đường, trường, trạm, các công trình nước sạch nông thôn… nhằm phục vụ các nhu cầu thiết yếu trong đời sống của đồng bào; đến nay, về cơ bản đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh Lai Châu nói chung, đồng bào dân tộc Mông nói riêng đã được cải thiện và nâng lên rõ dệt, đồng bào tin tưởng và chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, yên tâm lao động sản xuất, ổn định cuộc sống.
Tuy nhiên, do xuất phát điểm thấp và đặc điểm đồng bào dân tộc Mông chủ yếu sinh sống ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, hẻo lánh, giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí của một bộ phận đồng bào còn hạn chế, nhiều phong tục, tập quán còn lạc hậu; kinh tế chủ yếu là canh tác, sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi mang tính tự cung, tự cấp; chưa chú trọng việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Do vậy, một bộ phận đồng bào dân tộc Mông vẫn còn thuộc diện đói nghèo, đời sống còn gặp nhiều khó khăn.
Lợi dụng cuộc sống khó khăn của một phận đồng bào dân tộc Mông ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa của Việt Nam và những hạn chế, thiếu sót của ta trong việc thực hiện chế độ chính sách dân tộc, sự chênh lệch về điều kiện, trình độ dân trí, mức sống, thu nhập giữa dân tộc Mông với các dân tộc khác; các cá nhân, tổ chức phản động người Mông ở nước ngoài thường xuyên tuyên truyền, xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc; thực hiện ý đồ tác động, lôi kéo người Mông tập hợp lực lượng thành lập “Nhà nước Mông”.
* Về phương thức: Hiện nay, các đối tượng phản động ở nước ngoài, nhất là số đối tượng thuộc tổ chức phản động trong dân tộc Mông ở Mỹ, Thái Lan luôn triệt để lợi dụng mạng xã hội, nhất là các ứng dụng trên điện thoại di động như là Facebook, Zalo, Youtube để đăng tải, tán phát rất nhiều các Video, clip, bài viết có nội dung tuyên truyền về hoạt động lập “Nhà nước Mông” nhằm tác động, lôi kéo người Mông trên thế giới, trong đó có người Mông Việt Nam ủng hộ, tham gia vào các hoạt động của tổ chức với mưu đồ quốc tế hóa vấn đề “người Mông”, “Nhà nước Mông”; công khai hóa các hoạt động của tổ chức (tổ chức “Hmoob Teb Chaws” tức “Nhà nước Mông”), gia tăng các hoạt động tuyên truyền, lôi kéo công khai trên không gian mạng, đặc biệt là trên mạng xã hội Youtube. Đây là một cổng thông tin rất hữu hiệu trong việc truyền tải, tán phát mọi thông tin, tình hình đến đồng bào Mông một cách nhanh và rộng rãi nhất.
* Về thủ đoạn: Chúng triệt để lợi dụng trình độ nhận thức, hiểu biết còn hạn chế, điều kiện kinh tế khó khăn của một bộ phận đồng bào dân tộc Mông để tuyên truyền, khơi gợi về lịch sử, đất đai của người Mông; kích động tư tưởng dân tộc hẹp hòi, ly khai, tự trị; đồng thời tuyên truyền xuyên tạc chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước rằng: Đảng, Nhà nước Việt Nam không quan tâm đến người dân tộc người Mông, phân biệt đối xử người Mông, vu cáo Việt Nam đàn áp dân tộc Mông, vi phạm nhân quyền… Từ đó, kêu gọi người Mông nếu muốn có một cuộc sống sung sướng, thoát khỏi kiếp nô lệ, sự đàn áp bởi dân tộc khác không còn cách nào khác là người Mông phải đoàn kết đấu tranh, thành lập nhà nước riêng, có chính phủ riêng để quản lý, lãnh đạo và bảo vệ dân tộc Mông.
Tất cả những lời tuyên truyền về cái gọi là “Nhà nước Mông” của đối tượng phản động người Mông ở bên ngoài trên không gian mạng đều là bịa đặt, không có thật và không có “Đất nước Mông” nào cả. Sự thật là “ngày tận thế” không đến, trời đất không bị sụp đổ, chẳng có “ông vua” nào, không ai được đi về nơi gọi là “miền đất hứa”, không có “đấng cứu thế” hay “Vua Mông” nào xuất hiện đến cứu như những lời lừa phỉnh của các đối tượng phản động. Mỗi người dân trong xã hội cũng như người dân tộc Mông cần hiểu rằng: Đời sống của chúng ta từng bước được đổi thay như ngày nay, từ hệ thống các cơ sở hạ tầng như: Điện, đường, trường, trạm các công trình nước sạch…. đều là nhờ có sự quan tâm của Đảng, Nhà nước. Có thể khẳng định, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước luôn được quán triệt và triển khai thực hiện nhất quán trong mọi thời kỳ, trong mỗi giai đoạn lịch sử cụ thể, luôn được bổ sung, hoàn thiện đáp ứng yêu cầu thực tiễn và sự phát triển của đất nước, không dân tộc nào bị bỏ lại phía sau.
Vậy để cảnh giác với phương thức, thủ đoạn hoạt động lợi dụng không gian mạng tuyên truyền lập “Nhà nước Mông” của các đối tượng phản động người Mông ở nước ngoài, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn ANTT trên địa bàn tỉnh Lai Châu, đồng bào dân tộc Mông cần: (1) Chấp hành tốt các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các quy định của chính quyền địa phương nơi cư trú; tập trung lao động, sản xuất ổn định cuộc sống; không vượt biên trái phép, không tham gia các hoạt động gây mất ổn định trên địa bàn; (2) Nêu cao tinh thần cảnh giác, thận trọng, tỉnh táo trước những thông tin xấu độc, sai sự thật, không nghe, không tin, không chia sẻ các thông tin liên quan đến hoạt động tuyên truyền lập “Nhà nước Mông” của các đối tượng phản động người Mông trên không gian mạng mạng xã hội; (3) Khi phát hiện các đối tượng phản động người Mông đăng tải các hình ảnh, video liên quan hoạt động lập “Nhà nước Mông” để tuyên truyền, tác động, rủ rê, lôi kéo, kích động đồng bào Mông di cư tự do, xuất cảnh trái phép đi sang nước ngoài hoặc làm những việc sai trái vi phạm pháp luật thì phải khẩn trương báo cáo chính quyền địa phương và lực lượng Công an để kịp thời ngăn chặn, xử lý.