Lai Châu, tỉnh biên giới thuộc khu vực Tây Bắc Việt Nam, giáp tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), thường xuyên đối mặt với tình trạng xuất nhập cảnh trái phép do đặc thù địa lý, kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, nhờ vào sự chủ động trong công tác phòng ngừa, tình hình an ninh trật tự (ANTT) đã có nhiều chuyển biến tích cực.
Với đường biên giới dài hơn 265 km, có hai cửa khẩu và nhiều đường mòn, lối mở, Lai Châu là địa bàn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về hoạt động xuất nhập cảnh trái phép. Địa hình đồi núi hiểm trở, giao thông khó khăn cùng nền kinh tế còn nhiều hạn chế khiến một bộ phận người dân có xu hướng tìm kiếm cơ hội lao động ở nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc.
Mỗi dịp Tết Nguyên đán, tình trạng người lao động Việt Nam tại Trung Quốc trở về quê hương đón Tết rồi tìm cách quay lại tăng cao. Thời điểm đầu năm cũng là lúc nhiều người tìm kiếm việc làm, dẫn đến nhu cầu xuất cảnh tăng mạnh. Lợi dụng điều này, các đối tượng môi giới lao động bất hợp pháp tích cực tuyên truyền, lừa đảo qua mạng xã hội hoặc dụ dỗ trực tiếp. Nhiều đường dây tội phạm có tổ chức đã lợi dụng tâm lý mong muốn đổi đời của người dân để thực hiện hành vi phi pháp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh biên giới.
Ảnh: Lực lượng An ninh điều tra tại buổi tuyên truyền tội phạm liên quan xuất-nhập cảnh trái phép
Những đối tượng này nhắm vào người dân vùng sâu, vùng xa, hoàn cảnh khó khăn, nhận thức pháp luật hạn chế. Chúng hứa hẹn việc làm nhẹ nhàng, lương cao nhằm lôi kéo, dụ dỗ. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này dẫn đến nguy cơ bóc lột sức lao động, lừa đảo, mất an toàn và thậm chí bị lợi dụng vào các hoạt động phi pháp. Không ít trường hợp người lao động bị ép buộc tham gia vào các hoạt động vi phạm pháp luật tại nước sở tại, khiến họ rơi vào hoàn cảnh bế tắc, không thể quay về.
Ngoài ra, xuất nhập cảnh trái phép còn kéo theo những hệ lụy khác như gia tăng nguy cơ mất an toàn xã hội, ảnh hưởng đến quan hệ ngoại giao và làm gia tăng tình trạng mua bán người qua biên giới. Việc quản lý không chặt chẽ cũng khiến các tổ chức tội phạm lợi dụng đường biên giới để vận chuyển hàng hóa trái phép, gây thất thoát kinh tế và mất ổn định khu vực.
Lực lượng An ninh điều tra phối hợp lực lượng Công an xã tăng cường nắm tình hình tại địa bàn cơ sở
Trước tình hình đó, Công an tỉnh Lai Châu đã triển khai các biện pháp phòng ngừa và đấu tranh mạnh mẽ. Những giải pháp cụ thể bao gồm:
- Kiểm soát chặt chẽ khu vực biên giới: Lực lượng Biên phòng và Công an địa phương tiếp tục phối hợp tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn các hành vi tổ chức xuất nhập cảnh trái phép.
- Tuyên truyền nâng cao nhận thức: Người dân sinh sống ở khu vực biên giới được ký cam kết không xuất nhập cảnh trái phép. Đồng thời, công tác tuyên truyền qua các kênh truyền thông, mạng xã hội được đẩy mạnh để cảnh báo người dân về các chiêu trò lừa đảo của các đối tượng môi giới.
- Tăng cường rà soát, quản lý dân cư: Công tác nắm hộ, nắm người được chú trọng nhằm phát hiện kịp thời những trường hợp có dấu hiệu tổ chức môi giới, đưa người xuất cảnh trái phép.
Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương, tình trạng xuất nhập cảnh trái phép tại Lai Châu đã giảm đáng kể. Trong dịp Tết Nguyên đán 2025, các lực lượng chức năng chưa ghi nhận vụ án nào liên quan đến hành vi xuất nhập cảnh trái phép bị phát hiện - một kết quả nổi bật so với Tết Giáp Thìn 2024, 04 vụ án liên quan đến xuất nhập cảnh trái phép.
Dù đạt được nhiều kết quả tích cực nguy cơ tội phạm xuất nhập cảnh trái phép vẫn còn hiện hữu, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế khu vực biên giới còn nhiều khó khăn. Do đó, để duy trì kết quả bền vững, cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các biện pháp kiểm soát biên giới, nâng cao nhận thức pháp luật và phát triển kinh tế địa phương. Khi người dân có điều kiện sống tốt hơn, họ sẽ không còn bị cám dỗ bởi những lời mời gọi lao động bất hợp pháp, đảm bảo một cuộc sống an toàn và ổn định ngay tại quê hương mình.