Từ ngày 01/7/2025, tội “Sử dụng trái phép chất ma túy” chính thức bị xử lý hình sự theo Điều 256a Bộ luật Hình sự sửa đổi. Công an tỉnh Lai Châu là một trong những đơn vị đầu tiên trong cả nước kịp thời cập nhật, triển khai thực hiện quy định mới này, khởi tố vụ án, khởi tố bị can với người sử dụng ma túy ngay trong quá trình tố tụng.
Ngày 25/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật số 86/2025/QH15 bổ sung Điều 256a về tội “Sử dụng trái phép chất ma túy”. Theo đó, kể từ 0 giờ ngày 01/7/2025, người sử dụng trái phép chất ma túy trong một số trường hợp cụ thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự, với mức phạt tù từ 2 đến 5 năm. Đây là bước tiến mạnh mẽ trong chính sách pháp luật về phòng, chống ma túy, thể hiện quyết tâm cao độ trong việc ngăn chặn, xử lý tận gốc hành vi vi phạm.
Cụ thể, người sử dụng trái phép chất ma túy sẽ bị xử lý hình sự nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
+ Đang trong thời hạn cai nghiện hoặc điều trị nghiện bằng thuốc thay thế;
+ Đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện;
+ Đang trong 2 năm kể từ ngày hết thời hạn quản lý sau cai nghiện;
+ Đang trong 2 năm kể từ khi tự ý chấm dứt việc điều trị nghiện ma túy bằng thuốc thay thế;
+ Tái phạm hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.
Nhằm tháo gỡ vướng mắc trong quá trình áp dụng, ngày 11/7/2025, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) đã tổ chức họp thống nhất với các đơn vị chức năng, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Tòa án nhân dân tối cao, đưa ra hướng dẫn cụ thể nhằm đảm bảo thực thi đúng pháp luật, tránh oan sai và bỏ lọt tội phạm.
Ngay sau khi Điều luật có hiệu lực, Công an tỉnh Lai Châu đã nhanh chóng cập nhật, quán triệt và triển khai trong thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy.
Điển hình, ngày 09/7/2025, tại bản Phìn Khò, xã Bum Tở, Công an xã Bum Tở phối hợp với Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy tỉnh bắt quả tang 4 đối tượng đang sử dụng trái phép chất ma túy. Trong số này, đối tượng Lỳ Lỳ Hừ đang trong thời gian điều trị Methadone – thuộc diện xử lý hình sự theo Điều 256a. Sau khi có kết quả giám định của Viện Khoa học hình sự – Bộ Công an, ngày 18/7/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lai Châu đã ra quyết định khởi tố Lỳ Lỳ Hừ về tội “Sử dụng trái phép chất ma túy”.
Ngoài ra, các đối tượng Hoàng Lỳ Nu và Thàng Hừ Cho cũng bị khởi tố lần lượt về các tội “Mua bán trái phép chất ma túy” và “Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy”
Việc bổ sung Điều 256a không chỉ là động thái pháp lý quyết liệt, mà còn là lời cảnh báo rõ ràng cho những người có hành vi sử dụng ma túy – vốn trước đây chỉ bị xử lý hành chính.
Người dân cần lưu ý: chỉ cần sử dụng trái phép chất ma túy trong các giai đoạn kể trên là đã có thể bị khởi tố, bắt giam và chịu trách nhiệm hình sự. Đây là nội dung trọng yếu mà lực lượng Công an các cấp, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa như Lai Châu cần tập trung tuyên truyền sâu rộng để người dân hiểu, tránh vi phạm.
Với việc chủ động, quyết liệt và kịp thời áp dụng quy định mới của pháp luật, Công an tỉnh Lai Châu đang góp phần quan trọng vào công cuộc đấu tranh không khoan nhượng với tệ nạn ma túy. Điều này càng cho thấy tính nghiêm minh, không có vùng cấm trong xử lý hành vi sử dụng trái phép chất ma túy – một vấn nạn từng bị xem nhẹ nhưng có tác động nghiêm trọng đến xã hội./.