Lực lượng Pháp chế Công an Lai Châu góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh Lai Châu

Thứ sáu - 24/10/2025 05:29

Trải qua 50 năm xây dựng, phấn đấu và trưởng thành (27/10/1975-27/10/2025), lực lượng Pháp chế Công an nhân dân không ngừng lớn mạnh, khẳng định vai trò quan trọng trong công tác tham mưu hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước và Bộ Công an, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Trong thành tích chung đó có đóng góp quan trọng của lực lượng Pháp chế Công an Lai Châu.
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, để đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về an ninh, trật tự bằng pháp luật của lực lượng Công an nhân dân trong điều kiện đất nước đã thống nhất, được sự ủy quyền của đồng chí Bộ trưởng Trần Quốc Hoàn, đồng chí Thứ trưởng Lê Quốc Thân đã ký Quyết định số 2493/BNV/QĐ, ngày 27/10/1975 thành lập Phòng pháp chế trực thuộc Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an). Đây là mốc son quan trọng đánh dấu sự ra đời của lực lượng Pháp chế Công an nhân dân. Ngày 19/10/2001, Bộ trưởng Bộ Công an đã ký Quyết định số 1033/QĐ-BCA, xác định ngày 27/10/1975 hằng năm là Ngày truyền thống của lực lượng Pháp chế Công an nhân dân.
Là lực lượng tham mưu chiến lược giúp Ðảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an, cấp ủy đảng, thủ trưởng Công an các đơn vị, địa phương trong công tác pháp luật, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong Công an nhân dân, trong 50 năm qua, lực lượng Pháp chế Công an nhân dân đã có nhiều nỗ lực cố gắng, vượt qua mọi khó khăn, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần đáng kể vào sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Điển hình: (1) Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hoàn thiện thể chế và phổ biến, giáo dục pháp luật: chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện có hiệu quả việc nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn công tác, chiến đấu, dự báo, phân tích, đánh giá tác động xã hội và nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự ở từng giai đoạn lịch sử của đất nước, kịp thời đề xuất, kiến nghị, xây dựng trình cấp có thẩm quyền ban hành nhiều văn bản QPPL quan trọng, góp phần bảo vệ an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm, xây dựng Nhà nước Việt Nam pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Chủ trì nghiên cứu, đề xuất đàm phán, ký kết, gia nhập và thực hiện các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế và văn bản hợp tác với đối tác nước ngoài theo chức năng, nhiệm vụ của lực lượng Công an nhân dân. Thực hiện vai trò cơ quan Trung ương của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong hoạt động dẫn độ, chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, góp phần thể hiện nỗ lực của Việt Nam trong hợp tác quốc tế về đấu tranh phòng, chống tội phạm. (2) Chủ động, kịp thời tham mưu với Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ, cấp ủy, lãnh đạo Công an các đơn vị, địa phương về triển khai thực hiện các chương trình, đề án hoàn thiện pháp luật, cải cách tư pháp; xây dựng Đề án của Bộ Chính trị về Cơ chế bảo vệ cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân trong thực thi nhiệm vụ trình Bộ Chính trị cho ý kiến. Khi Đề án được Bộ Chính trị phê duyệt và ban hành kết luận chỉ đạo sẽ là tiền đề, cơ sở chính trị đặc biệt quan trọng để tạo hành lang, cơ chế pháp lý thông thoáng nhằm bảo vệ Công an nhân dân - lực lượng nòng cốt trong thực thi nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật. (3) Nâng cao hiệu quả công tác theo dõi, kiểm tra việc thi hành pháp luật, thực hiện quy chế dân chủ, góp phần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, lãnh đạo Công an các cấp, tạo sự chuyển biến rõ rệt trong việc chấp hành, áp dụng các quy định của pháp luật trong thực thi công vụ, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ. (4) Thực hiện tốt nhiệm vụ rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật; hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật; pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật; xây dựng cơ sở dữ liệu văn bản quy phạm pháp luật của Bộ Công an, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp; quản lý, lưu trữ thông tin, tư liệu; công tác cải cách hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính và nghiên cứu khoa học pháp lý.
Lực lượng Pháp chế Công an Lai Châu được thành lập từ năm 2009 với tên gọi là Đội Pháp chế (gồm 03 cán bộ). Từ những ngày đầu còn thiếu thốn về nhân lực và phương tiện, đến nay tổ chức pháp chế của Công an tỉnh đã được kiện toàn từ cấp tỉnh đến cơ sở; toàn tỉnh đã bố trí 06 cán bộ chuyên trách và 64 cán bộ kiêm nhiệm làm công tác pháp chế. Qua từng giai đoạn, đội ngũ cán bộ làm công tác pháp chế của Công an tỉnh Lai Châu đã không ngừng trưởng thành về bản lĩnh, năng lực và tinh thần trách nhiệm, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ vững vàng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Công tác pháp chế luôn được Đảng ủy, lãnh đạo Công an tỉnh quan tâm chỉ đạo sát sao và đạt được nhiều thành tựu quan trọng, điển hình:
Một là: Công tác tham gia xây dựng và hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật ngày càng được chú trọng, thực hiện nghiêm túc, bài bản, có chiều sâu và chất lượng cao. 100% các văn bản xin ý kiến về dự thảo các Luật, Nghị định, Thông tư, văn bản QPPL được thực hiện nghiêm túc, trách nhiệm và chất lượng. Các ý kiến tham gia đều bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, hợp lý, bám sát thực tiễn, phản ánh đúng yêu cầu của công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự. Việc góp ý, phản biện các dự thảo văn bản không chỉ giúp hoàn thiện chính sách, pháp luật mà còn góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Hai là: Công tác theo dõi thi hành pháp luật, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản được triển khai đồng bộ, chặt chẽ và có nhiều đổi mới trong phương pháp thực hiện. Lực lượng pháp chế đã chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện, kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế các quy định không còn phù hợp, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động của lực lượng Công an. Hoạt động thẩm định, góp ý văn bản, hồ sơ xử lý vi phạm hành chính được Công an tỉnh triển khai một cách nghiêm túc, có chiều sâu, thể hiện trách nhiệm chính trị cao của lực lượng đối với công tác quản lý nhà nước tại địa phương. Quá trình tham gia không chỉ dừng lại ở việc xem xét hình thức, cấu trúc, câu chữ của văn bản mà còn tập trung nghiên cứu kỹ nội dung, đối chiếu với hệ thống pháp luật hiện hành, chú trọng phân tích tác động khi văn bản được đưa vào áp dụng trong thực tiễn.
Ba là: Công tác cải cách hành chính tiếp tục được đẩy mạnh theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, minh bạch, phục vụ tốt hơn nhu cầu của tổ chức và công dân. Xác định công tác cải cách hành chính là nhiệm vụ trọng tâm, khâu đột phá nhằm tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, đồng bộ trên các mặt công tác công an. Thời gian qua, lực lượng Pháp chế Công an Lai Châu đã tham mưu với Đảng ủy Công an tỉnh thực hiện có hiệu quả công tác cải cách hành chính, trong đó đã ban hành 01 Nghị quyết chuyên đề, nhiều chương trình, kế hoạch chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh công tác cải cách hành chính; thường xuyên rà soát, kịp thời đề xuất sửa đổi, bổ sung, từng bước đơn giản hóa các thủ tục hành chính; nhiều giải pháp sáng kiến đã được triển khai thực hiện, góp phần xây dựng nền hành chính vì nhân dân phục vụ.

Bốn là: Tham mưu ban hành nhiều kế hoạch, biện pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cải cách tư pháp trong Công an Lai Châu; tham mưu đẩy mạnh công tác truyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong và ngoài lực lượng Công an tỉnh. Hoạt động tuyên truyền pháp luật ngày càng đa dạng, linh hoạt, kết hợp giữa hình thức trực tiếp và trực tuyến, giữa tuyên truyền cơ sở với phương tiện thông tin đại chúng. Việc tổ chức “Ngày Pháp luật Việt Nam” trong toàn lực lượng được duy trì thường xuyên, tạo khí thế thi đua học tập, nghiên cứu pháp luật, củng cố ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật, kỷ cương, góp phần xây dựng hình ảnh người cán bộ, chiến sĩ Công an Lai Châu bản lĩnh, nhân văn, vì Nhân dân phục vụ. Công an tỉnh đã tích cực tổ chức tuyên truyền về sự cần thiết, vai trò và các nội dung cơ bản của các dự án luật do Bộ Công an chủ trì xây dựng, trình Quốc hội thông qua tại các kỳ họp gần đây, như: Bộ luật Hình sự; Bộ luật Tố tụng hình sự; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Cảnh sát cơ động; Luật Căn cước; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (sửa đổi).v.v... góp phần nâng cao nhận thức xã hội và hoàn thiện hành lang pháp lý trong lĩnh vực bảo đảm an ninh, trật tự.

Năm là: Công tác theo dõi, kiểm tra việc thi hành pháp luật cũng từng bước đi vào nề nếp, có chiều sâu. Lực lượng Pháp chế Công an Lai Châu đã tham mưu Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh ban hành nhiều văn bản hướng dẫn triển khai kịp thời, có hiệu quả các văn bản QPPL mới; tham mưu, tổ chức các đoàn kiểm tra việc thi hành pháp luật trên các lĩnh vực như: Kiểm tra việc thi hành pháp luật trên lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính, chấn chỉnh, xử lý kịp thời những sai phạm, vi phạm, sơ hở, thiếu sót, đồng thời đề xuất, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền nhiều biện pháp, giải pháp cụ thể góp phần khắc phục những khó khăn, vướng mắc…; tham mưu tổ chức nhiều hội nghị phổ biến, quán triệt các văn bản quy phạm pháp luật; hội nghị tập huấn chuyên sâu về các luật, pháp lệnh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước về an ninh trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm.
Sau là: Tích cực tham mưu, hướng dẫn và theo dõi việc thực hiện quy chế dân chủ trong Công an nhân dân, bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch, phát huy quyền làm chủ của cán bộ, chiến sĩ trong mọi mặt công tác. Việc thực hiện dân chủ ở cơ sở được gắn với xây dựng văn hóa ứng xử, tinh thần trách nhiệm và ý thức phục vụ Nhân dân, tạo môi trường làm việc đoàn kết, kỷ cương, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với lực lượng Công an nhân dân.
Bảy là, công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ được tích cực triển khai, góp phần hiện đại hóa công tác pháp chế. Nhiều sáng kiến, giải pháp hỗ trợ tra cứu, xử lý công việc được nghiên cứu, ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn, nâng cao tính chính xác, kịp thời và hiệu quả của hoạt động tham mưu và phục vụ Nhân dân. Tiêu biểu là 02 sáng kiến được công nhận là sáng kiến cấp tỉnh: (1) “Ứng dụng công nghệ thông tin trong niêm yết thủ tục hành chính và khảo sát đo lường sự hài lòng của cá nhân, tổ chức đối với sự phục vụ của các đơn vị có chức năng giải quyết thủ tục hành chính trong lực lượng Công an Lai Châu”; (2) “Ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ báo cáo số liệu dịch vụ công trực tuyến và số hóa trong lực lượng Công an Lai Châu” (việc triển khai 02 sáng kiến trên đã giúp các đơn vị mỗi năm tiết kiệm được 100 triệu đồng chi phí in ấn giấy tờ, tiết kiệm được 4.200 giờ làm việc).
Tám là: Công tác quản lý khoa học, biên soạn tổng kết lịch sử được thực hiện công phu, khoa học, thể hiện trách nhiệm, tình cảm và niềm tự hào với truyền thống của ngành. Việc sưu tầm, biên soạn lịch sử Công an tỉnh và các đơn vị, địa phương góp phần khẳng định truyền thống anh hùng, bồi đắp lòng tự hào, hun đúc bản lĩnh chính trị và tinh thần cống hiến cho thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay và mai sau.
Với những thành tích đã đạt được trong thời gian qua, lực lượng Pháp chế Công an tỉnh đã được Đảng ủy - Ban Giám đốc Công an tỉnh ghi nhận, đánh giá cao, nhiều đồng chí đã trưởng thành và giữ các cương vị lãnh đạo cao hơn, nổi bật là: 01 đồng chí được bổ nhiệm chức vụ Trưởng phòng, 02 đồng chí được bổ nhiệm chức vụ Phó trưởng phòng, 02 đồng chí được bổ nhiệm chức vụ Đội trưởng, 01 đồng chí được bổ nhiệm chức vụ Phó đội trưởng. 03 lượt cán bộ được tặng danh hiệu “Chiến sĩ thi đua toàn lực lượng CAND”.
Hiện nay, tình hình thế giới đang chứng kiến sự thay đổi mang tính chất thời đại, chưa từng có tiền lệ dưới sự tác động của những chuyển dịch lớn về chính trị, kinh tế, quan hệ quốc tế, khoa học - công nghệ. Bối cảnh thế giới, khu vực tác động trực tiếp, toàn diện, sâu sắc đối với sự nghiệp bảo đảm an ninh, trật tự của lực lượng Công an nhân dân. Ở trong nước, xây dựng và hoàn thiện thể chế, pháp luật được Đảng ta xác định là một trong ba đột phá chiến lược để phát triển đất nước nhằm phát huy mạnh mẽ dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ của Nhân dân; đồng thời xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật đã được cụ thể hóa trong Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Trong bối cảnh đó, yêu cầu đặt ra đối với công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật về an ninh, trật tự lại càng quan trọng, là bước đột phá, tháo gỡ điểm nghẽn về mặt thể chế, tạo tiền đề, cơ sở để giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân chuẩn bị những điều kiện cần thiết để bước vào kỷ nguyên mới, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, tầm nhìn chiến lược vì một Việt Nam hùng cường, văn minh, phồn vinh, thịnh vượng và phát triển.
Kế thừa, phát huy truyền thống vẻ vang, những kết quả đã đạt được trong quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Pháp chế Công an Lai Châu sẽ tiếp tục không ngừng tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, học tập, nâng cao năng lực, trình độ công tác, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp làm việc, tích cực, chủ động tham mưu, giúp lãnh đạo Công an tỉnh tổ chức tốt hơn nữa công tác thực thi Hiến pháp, pháp luật, triển khai thắng lợi Nghị quyết số 66-NQ/TW, ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, tạo tiền đề vững chắc phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội trên địa bàn tỉnh trong kỷ nguyên mới./.

Tác giả: Đội Pháp chế và quản lý khoa học - Phòng Tham mưu