Khi làm thủ tục giao dịch hành chính, người dân có buộc phải đi xin giấy xác nhận cư trú?

Luật Cư trú năm 2020 (LCT) có hiệu lực từ ngày 01/07/2021. Tại điều 38 của LCT quy định, từ ngày 01/01/2023 chính thức bỏ sổ hộ khẩu giấy, sổ tạm trú giấy trong các giao dịch hành chính như: đi làm thủ tục đăng ký khai sinh, khai tử, đăng ký kết hôn; thủ tục làm sổ đỏ, chuyển nhượng quyền sử dụng đất; mua bán nhà; xác nhận tình trạng hôn nhân… Tuy nhiên trong những ngày đầu thực hiện LCT 2020 nhiều người dân đã phàn nàn trên mạng xã hội về việc phải đi xin xác nhận cư trú khi cần giải quyết thủ tục hành chính rất phiền hà, mất thời gian và cho rằng cứ giữ sổ hộ khẩu giấy như cũ
Chúng ta cần nhận thức việc bỏ sổ hộ khẩu giấy mà thay vào đó là phương thức quản lý hoàn toàn mới trên môi trường số, không chỉ có ý nghĩa lớn lao trong cải cách hành chính phục vụ Nhân dân mà sẽ làm thay đổi cả tư duy, nhận thức của lãnh đạo, hệ thống quản lý, chính quyền, cán bộ các cấp trong quản lý hành chính. Đây là một cuộc cách mạng chuyển đổi số trong cải cách hành chính ở giai đoạn đầu xây dựng Chính quyền điện tử.

Phòng Công chứng số 1 tỉnh Lai Châu, đơn vị đi đầu trong việc bỏ yêu cầu người dân phải đi xin xác nhận cư trú khi đến làm giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất

 

Hiện nay các cơ quan và người dân có thể sử dụng 7 phương thức thông tin công dân để thay sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy.
Một là, sử dụng thẻ Căn cước công dân (CCCD) gắn chíp điện tử. Khi công dân xuất trình thẻ CCCD (là giấy tờ pháp lý chứng minh thông tin về cá nhân, nơi thường trú) thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền không được yêu cầu công dân xuất trình thêm giấy tờ khác chứng nhận các thông tin về CCCD.

Hai là, sử dụng thiết bị đọc mã QRCode trên thẻ CCCD có gắn chíp: Công dân, cơ quan, tổ chức sử dụng thiết bị đọc QRCode (theo tiêu chuẩn do Bộ Thông tin và truyền thông ban hành) tích hợp với máy tính hoặc thiết bị di động để đọc thông tin công dân từ mã QRCode trên thẻ CCCD.
Ba là, sử dụng thiết bị đọc chíp trên thẻ CCCD: Công dân, cơ quan, tổ chức sử dụng thiết bị đọc thông tin trong chíp trên thẻ CCCD phục vụ giải quyết thủ tục hành chính, giao dịch dân sự… Thiết bị này do Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội nghiên cứu kết hợp sản xuất. Hiện nay, Công an cấp huyện đã được trang cấp và đang sử dụng.
Bốn là, tra cứu, khai thác thông tin cá nhân trực tuyến trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
Năm là, sử dụng ứng dụng VNeID hiển thị các thông tin trên các thiết bị điện tử: Công dân đến cơ quan Công an đăng ký tài khoản mức 2; thực hiện cài đặt ứng dụng VNeID; thực hiện kích hoạt tài khoản trên thiết bị di động khi nhận được tin nhắn thông báo đăng ký tài khoản thành công theo các bước trong ứng dụng VNeID.

Sau khi được kích hoạt, công dân thực hiện đăng nhập một lần trên cổng dịch vụ công quốc gia với tên tài khoản là số định danh cá nhân và mật khẩu để thực hiện các dịch vụ công trực tuyến. Công dân sử dụng tài khoản, mật khẩu đăng nhập ứng dụng VNeID trên thiết bị di động. Các thông tin căn cước công dân, thông tin dân cư được tích hợp hiển thị trên ứng dụng VNeID để người dân, cơ quan, tổ chức sử dụng để phục vụ giải quyết thủ tục hành chính và các giao dịch của người dân.
Sáu là, sử dụng Thông báo số định danh cá nhân và thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư: Bộ Công an đã chỉ đạo thực hiện cấp Thông báo số định danh và thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cho 100% người dân chưa được cấp CCCD trên toàn quốc để người dân sử dụng giải quyết các thủ tục hành chính, các giao dịch dân sự cần chứng minh nơi cư trú của công dân.
Bảy là, sử dụng giấy xác nhận thông tin về cư trú: Công dân trực tiếp đến cơ quan đăng ký cư trú trong cả nước không phụ thuộc vào nơi cư trú của công dân để đề nghị cấp giấy xác nhận thông tin về cư trú hoặc gửi yêu cầu xác nhận thông tin về cư trú qua dịch vụ công trực tuyến khi cần thiết.
Trong trường hợp cán bộ tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính ở UBND các cấp hoặc cơ quan chức năng dù có đủ điều kiện nhưng không thực hiện các phương thức khác để xác nhận, chứng minh nơi cư trú, mà vẫn buộc công dân phải ra Công an phường, xã để xin giấy xác nhận cư trú là gây khó dễ cho người dân, làm chậm, cản trở quá trình cải cách thủ tục hành chính, thực hiện Đề án 06.

Đặc biệt, gần đây nhất. Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 31/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 02/2023. Tại Nghị quyết, Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương tổ chức thực hiện quy định bãi bỏ yêu cầu nộp, xuất trình Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú, giấy xác nhận thông tin về cư trú khi thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công thuộc phạm vi quản lý theo đúng quy định tại Luật Cư trú, Nghị định số 104/2022/NĐ-CP của Chính phủ; chỉ đạo triển khai quyết liệt, hiệu quả, đúng tiến độ các nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 23/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ; tăng cường thanh tra, kiểm tra công vụ, kiên quyết không để xảy ra tình trạng gây khó khăn, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.