Đảm bảo an ninh trật tự ở cơ sở

Thứ ba - 27/02/2024 03:39

Đảm bảo an ninh trật tự ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Lai Châu

1. Đặc điểm, tình hình Lai Châu

Lai Châu là tỉnh miền núi phía bắc, có diện tích tự nhiên 9.069,5 km², với 08 đơn vị hành chính (07 huyện, 01 thành phố), 106 đơn vị hành chính cấp xã (có 22 xã biên giới), dân số hơn 470 nghìn người, có đường biên giới dài 265,165km tiếp giáp với Châu Hồng Hà và thành phố Phổ Nhĩ, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc; có 01 cửa khẩu quốc gia Ma Lù Thàng (xã Ma Li Pho, huyện Phong Thổ), 01 cửa khẩu phụ U Ma Tu Khoòng (xã Thu Lũm, huyện Mường Tè) và nhiều đường mòn lối mở, đường tiểu ngạch qua lại hai biên giới. Là tỉnh có nguồn tài nguyên thiên nhiên đa dạng, phong phú, có tiềm năng lợi thế sẵn có. Mặc dù có những thuận lợi nhất định, song Lai Châu vẫn là tỉnh khó khăn nhất cả nước với những đặc điểm nổi bật: đồi núi cao, địa hình chia cắt hiểm trở, giao thông đia lại khó khăn; có đường biên giới dài; cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội mặc dù đã được đầu tư nhưng vẫn còn yếu, một số xã chưa có đường ô tô đến trung tâm xã, bản; kinh tế phát triển chậm, thu nhập bình quân đầu người thấp.
Kinh tế của tỉnh Lai Châu chủ yếu là tự cung, tự cấp, kinh tế hàng hóa chưa phát triển, kinh tế liên doanh liên kết hầu như chưa có. Kinh tế các xã biên giới, vùng cao, vùng sâu, vùng xa còn rất nhiều khó khăn, phụ thuộc vào nương rẫy và thiên nhiên, năng suất thấp, thu nhập không ổn định. Trong những năm gần đây Đảng và Nhà nước đã có chủ trương chính sách đầu tư phát triển kinh tế - xã hội cho vùng đồng bào dân tộc; do vậy đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào dân tộc ở một số vùng từng bước nâng lên. Tuy nhiên, nhiều vùng đời sống của đồng bào vẫn còn rất khó khăn, hiện nay toàn tỉnh có 58 xã đặc biệt khó khăn và 04 huyện nghèo theo Nghị quyết 30a của Chính phủ. Về trình độ dân trí nhìn chung còn thấp, trình độ tổ chức, quản lý điều hành của cán bộ cơ sở cấp xã nhất là ở vùng sâu, vùng xa còn yếu, chưa đáp ứng được với yêu cầu hiện nay. Tại Nghị quyết số 37-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh các tỉnh trung du, miền núi Bắc Bộ” cũng xác định Lai Châu là một trong những địa bàn trọng điểm. Đây chính là cơ sở, điều kiện để Lai Châu tiếp tục phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.
Bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và của cả hệ thống chính trị, là sự nghiệp của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Vì vậy, xây dựng các tổ chức quần chúng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở là nội dung cơ bản, trọng tâm trong công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, cụ thể hóa biện pháp vận động quần chúng là một trong các biện pháp công tác công an, có ý nghĩa vừ cấp bách, chiến lược và lâu dài. Các mô hình tổ chức quần chúng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng; đây là hình thức, phương pháp tập hợp, thu hút đông đảo quần chúng nhân dân tham gia công tác bảo vệ ANTT ở cơ sở, là điều kiện cơ bản để nhân dân thực hiện quyền làm chủ trên lĩnh vực đảm bảo ANTT, là cơ sở để xây dựng, củng cố thế trận an ninh nhân dân, thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc.
2. Lực lượng bảo đảm an ninh trật tự ở cơ sở
Theo quy định của pháp luật hiện hành, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở bao gồm: Bảo vệ dân phố (thành lập từ năm 1955); lực lượng Dân phòng (thành lập từ năm 1960); lực lượng Công an xã bán chuyên trách (thành lập sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945). Các lực lực lượng này đều là lực lượng quần chúng nhân dân tự nguyện được tuyển chọn vào tổ chức tham gia thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở do Ủy ban nhân dân cấp xã thành lập, quản lý và duy trì hoạt động. Nhiệm vụ chủ yếu của các lực lượng này là làm nòng cốt trong xây dựng các mô hình tự quản về ANTT trên địa bàn xã, phường, thị trấn; hỗ trợ lực lượng Công an thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn cứu hộ, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trên địa bàn cấp xã. Trong sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, các lực lượng Bảo vệ dân phố, Dân phòng, Công an xã bán chuyên trách đã có những đóng góp tích cực, khẳng định vị trí, vai trò ngày càng quan trọng và không thể thiếu trong tổng thể các nguồn lực và sức mạnh của toàn xã hội tham gia bảo vệ an ninh trật tự. Đặc biệt là, sự phát triển của các lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự đã trở thành hạt nhân, nòng cốt để góp phần xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước, Bộ Công an nói chung, Tỉnh ủy, UBND và Công an tỉnh Lai Châu nói riêng đã ban hành nhiều chủ trương, giải pháp về bảo đảm ANTT và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; đồng thời chỉ đạo quyết liệt nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân, cụ thể: Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành các nghị quyết về công tác đảm bảo an ninh quốc gia[1]. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, Công an tỉnh Lai Châu luôn làm tốt công tác tham mưu với cấp ủy, chính quyền cùng cấp lãnh đạo, chỉ đạo và quyết định xây dựng nhiều tổ chức tham gia quần chúng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác bảo vệ ANTT và trực tiếp phối hợp với Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể xây dựng và ký kết thực hiện nhiều chương trình phối hợp vận động quần chúng nhân dân tham gia bảo vệ ANTT, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ. Đồng thời, tham mưu triển khai đồng bộ nhiều nội dung, biện pháp đấu tranh phòng, chống tội phạm; huy động được nhiều nguồn lực xã hội, động viên được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở.Trong đó:
- Lực lượng Công an xã bán chuyên trách tỉnh Lai Châu hiện đang hoạt động gồm 833 đồng chí, còn thiếu 04 đồng chí (do chuyển công tác khác, sáp nhập bản, nghỉ việc) tại các thôn, bản (trong đó: Nam = 833 đ/c, Nữ = 0 đ/c; trình độ Đại học = 12 đ/c, Cao đẳng và Trung cấp = 62 đ/c, Dưới trung cấp = 759 đ/c, Đã được đào tạo Trung cấp Công an = 17 đ/c; Độ tuổi dưới 30 = 206 đ/c, từ 30 đến dưới 50 = 577 đ/c, từ 50 trở lên = 50 đ/c). Thực hiện Nghị quyết số 69/2023/NQ-HĐND ngày 8/12/2023 của Hội đồng nhân dân tỉnh Lai Châu về quy định chức danh, số lượng, mức phụ cấp, chế độ chính sách đối với người không chuyên trách và các chức danh khác ở cấp xã, thôn, bản, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh theo đó (Công an viên thôn, bản theo hệ số mức lương cơ bản là 0,5 x 1.800.000đ = 900.000đ/tháng).
- Lực lượng Bảo vệ dân phố gồm có 12 Ban Bảo vệ dân phố với tổng số 353 đồng chí (tăng 03 đ/c, hiện tại còn thiếu 02 đồng chí); trong đó: Trưởng ban 12 đồng chí, Phó trưởng ban 11 đồng chí, Tổ trưởng 116 đồng chí, Phó tổ trưởng 84 đồng chí, Tổ viên 130 đồng chí (Nam = 351 đ/c, Nữ = 02 đ/c; trình độ Đại học = 08 đ/c, Cao đẳng và Trung cấp = 24 đ/c, Dưới trung cấp = 321 đ/c; Độ tuổi dưới 30 = 35 đ/c, từ 30 đến dưới 50 = 185 đ/c, từ 50 trở lên = 133 đ/c). Thực hiện Nghị quyết số 69/2023/NQ-HĐND ngày 8/12/2023 của Hội đồng nhân dân tỉnh về quy định chức danh, số lượng, mức phụ cấp, chế độ chính sách đối với người không chuyên trách và các chức danh khác ở cấp xã, thôn, bản, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh, theo đó (Tổ trưởng BVDP hệ số 0,4 x 1.800.000đ = 720.000đ; Tổ phó BVDP hệ số 0,3 x 1.800.000đ = 540.000đ; Tổ viên hệ số 0,2 x 1.800.000đ = 360.000đ).
- Hiện tại trên địa bàn tỉnh có 956 đội dân phòng với 10.502 đội viên tại các thôn, bản, tổ dân phố. Đội trưởng 956 đ/c, Đội phó 989 đ/c (trong đó: Nam = 956 đ/c, Nữ = 0 đ/c; trình độ Đại học = 0 đ/c, Cao đẳng và Trung cấp = 60 đ/c, Dưới trung cấp = 896 đ/c; Độ tuổi dưới 30 = 133 đ/c, từ 30 đến dưới 50 = 635 đ/c, từ 50 trở lên = 188 đ/c). Chế độ chính sách hiện tại đang thực hiện theo Nghị Quyết số 38/NQ-HĐND ngày 20/9/2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định về mức hỗ trợ thường xuyên đối với chức danh Đội trưởng, Đội phó đội dân phòng trên địa bàn tỉnh, theo đó (Đội trưởng dân phòng hệ số 0,37 x 1.800.000đ = 666.000đ; Đội phó hệ số tương đương 0,33 x 1.800.000đ = 594.000đ).
3. Kết quả công tác bảo đảm ANTT trong thời gian qua
Công an tỉnh đã tiếp nhận 2.039 vụ phạm pháp hình sự, điều tra làm rõ 1811 vụ, xử lý 2.815 đối tượng; vận động, thu hồi 4.924 khẩu súng kíp, 1.113 khẩu súng hơi cồn, 08 khẩu súng quân dụng, 07 khẩu súng thể thao, 855 nòng súng, 46 cò súng, 452 bẫy kiềng, 82 xung điện, 37 lựu đạn, 04 kíp lựu đạn, 09 vũ khí thô sơ, 610 viên đạn các loại, 91 đầu đạn pháo và 141 kg đanh bi sắt, 09 quả bom Z2, 550 gam thuốc súng kíp; 1.242 kíp mìn; 2.219 kg thuốc nổ; 400 mét dây cháy chậm. Bắt 4317 đối tượng về ma túy, thu 959.599g heroin, 92.249g thuốc phiện, 419 xe máy, 532 ĐTDĐ, 42.225 viên ma túy tổng hợp và triệt phá 461.577 m² diện tích trồng cây thuốc phiện....Phối hợp với Đài phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Lai Châu xây dựng 567 tin bài, phóng sự, hơn 20 video clip tuyên truyền, cảnh báo về công tác PCCC và CNCH và phát 215 lượt clip về tuyên truyền, khuyến cáo đảm bảo an toàn về PCCC và CNCH đối với khu dân cư, hộ gia đình, nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh; phối hợp với Viettel Lai Châu gửi tin nhắn tới 306.604 số thuê bao trên địa bàn tỉnh về hướng dẫn cài đặt App báo cháy114. Mở 345 lớp tập huấn nghiệp vụ về PCCC và CNCH với trên 28.383 lượt người, tuyên truyền trực tiếp đến hàng trăm đơn vị trên địa bàn, treo băng rôn, khẩu hiệu, khuyến cáo tuyên truyền về PCCC tại các trục đường chính, trụ sở, cơ quan, các cơ sở kinh doanh dịp 04/10 hằng năm; tuyên truyền Luật giao thông xuống cơ sở bằng hình thức sân khấu hóa, kết hợp triển lãm gần 252 bức ảnh về TNGT và vi phạm TTATGT; hằng năm có 97,47% số khu dân cư và 91,35% hộ gia đình đăng ký đảm bảo ANTT; trực tiếp xuống các xã tuyên truyền luật giao thông đường bộ, đường thủy với hơn 20.000 buổi cho gần 800.056 lượt người; cấp miễn phí 19.000 mũ bảo hiểm, 8.000 áo phao, 3.000 dụng cụ nổi, 300.000 nghìn tờ rơi, tờ gấp; tổ chức ký cam kết cho hơn 12.000 cán bộ, công viên chức, lái xe và 265 doanh nghiệp chấp hành các quy định của luật giao thông đường bộ, xây dựng 825 tin bài, 142 phóng sự về công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông......
Từ thực tiễn trên địa bàn tỉnh cho thấy, các tổ chức này có tác dụng, hiệu quả to lớn trong công tác bảo vệ ANTT ở địa bàn cơ sở, đó là: (1) lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là một bộ phận quan trọng trong tổng thể các nguồn lực bảo vệ an ninh trật tự và xây dựng thế trận an ninh nhân dân, (2) lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là cánh tay nối dài của lực lượng công an, hỗ trợ đắc lực công tác phong trào, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội ở cơ sở, (3) lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là lực lượng nòng cốt, hạt nhân trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ. Hiện trên địa bàn toàn tỉnh đang duy trì 49 loại mô hình hoạt động hiệu quả nhân rộng 591 mô hình. Việc xây dựng, nhân rộng các tổ chức quần chúng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác đảm bảo ANTT, xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn những bất cập trong quy định về chế độ, phụ cấp hằng tháng đối với các tổ chức quần chúng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở. Chế độ phụ cấp khác nhau, thấp, không đáp ứng được nên những thành viên tham gia còn phải làm công việc khác để có thu nhập bảo đảm cuộc sống, chính vì vậy, khi có việc cần huy động họ tham gia một nhiệm vụ nào đó trong giờ làm việc của họ thì gặp khó khăn, hầu như không thực hiện được.

Đ/c Phó Giám đốc cùng người có uy tín đi tham quan, học tập các mô hình hay

4. Để phát huy vai trò của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở Công an tỉnh Lai Châu xin đề xuất một số biện pháp cụ thể
Một là: Tiếp tục tham mưu với cấp ủy chính quyền các cấp lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ, xây dựng các quần chúng tham gia bảo vệ ANTT trong các khu dân cư, xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục.
Hai là: Thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm nhằm xây dựng, củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các mô hình tổ chức quần chúng tham gia bảo vệ ANTT ở cơ sở trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ nhằm tập hợp, thu hút đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên và Nhân dân tham gia, có chế độ chính sách đãi ngộ hợp lý đáp ứng, tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ bảo đảm ANTT ở cơ sở.
Ba là: Quan tâm xây dựng lực lượng chuyên trách và lực lượng nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ để tham mưu, hướng dẫn, tổ chức thực hiện, tỏ chức bồi dưỡng nghiệp vụ công tác đối với lực lượng nòng cốt, nhất là bảo vệ dân phố, bảo vệ cơ quan doanh nghiệp, cơ sở giáo dục, lực lượng dân phòng, lực lượng phòng cháy và chữa cháy cơ sở và thành viên của các tổ chức quần chúng nhằm phát huy vai trò, sức mạnh của nhân dân và hiệu quả của phong trào.
Bốn là: Quan tâm lựa chọn, xây dựng, bồi dưỡng những người có uy tín, nhiệt tình, trách nhiệm, có sức khỏe để làm hạt nhân, nòng cốt trong công tác xây dựng mô hình, nhân điển hình tiên tiến.
Năm là: Chú trọng sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, tổ chức hội thảo, trao đổi kinh nghiệm trong công tác xây dựng, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến hoạt động có hiệu quả. Đồng thời làm tốt công tác thi đua khen thưởng, động viên các tập thể, cá nhân điển hình góp phần thúc đẩy công tác bảo đảm ANTT ở cơ sở được phát triển sâu rộng.

[1] Chỉ thị số 46-CT/TW ngày 22/6/2015 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đảm bảo ANTT trong tình hình mới; Chỉ thị số 48-CT/TW ngày 22/10/2010 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng chống tội phạm trong tình hình mới; Chỉ thị số 09-CT/TW ngày 01/12/2011 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trong tình hình mới và các kết luận về việc tiếp tục thực hiện các chỉ thị trên; Luật phòng cháy chữa cháy năm 2001; Nghị định số 06/2014/NĐ-CP ngày 21/01/2014 về biện pháp vận động quần chúng bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; Nghị định số 38/2006/NĐ-CP ngày 17/4/2006 về bảo vệ dân phố; Chỉ thị số 03/CT-BCA-V28 ngày 03/6/2016 về tăng cường công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ trong tình hình mới.

Tác giả: TDung