Bài học từ sai sót biên tập - Ứng xử văn hóa của truyền thông chân chính

Thứ sáu - 01/08/2025 06:22

Cách hành xử của VTV đã cho thấy sự tôn trọng khán giả, tôn trọng sự thật và trách nhiệm nghề nghiệp cao. Việc công khai rà soát, nhận lỗi và làm rõ sai sót thể hiện bản lĩnh văn hóa của truyền thông cách mạng: dám nhìn thẳng vào khuyết điểm, không né tránh sẵn sàng sửa sai để tốt hơn. Truyền thông chính thống, bên cạnh sứ mệnh phản ánh sự thật, còn phải là người giữ gìn sự chuẩn mực đạo đức và sự thật lịch sử.

Thời gian gần đây VTV đã có một số sai sót như: Chương trình “Nguyễn Văn Tố - Người mở đường” phát sóng trên VTV1, một chi tiết đã thu hút sự chú ý đặc biệt của khán giả: Nội dung trích dẫn lời Chủ tịch Hồ Chí Minh trong chương trình không đầy đủ; ghi sai họ của Thủ tướng Phạm Minh Chính thành “Nguyễn Minh Chính” trong một chương trình phát sóng “khát vọng phát triển”, gần nhất là chương trình Thời sự 19h ngày 24/7/2025 khi đưa tin về căng thẳng biên giới Campuchia và Thái Lan, phần hình ảnh và nội dung trình bày trên màn phán ánh đúng diễn biến vụ việc, tuy nhiên phần lời dẫn biện của biên tập viên đã sai sót khi đọc là “đụng độ vũ trang biên giới giữa Việt Nam và Thái Lan”. Những sự cố này đã nhanh chóng lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội, thu hút sự quan tâm và phản ứng từ đông đảo cư dân mạng. Sai sót tưởng chừng nhỏ này đã gây ra hiểu nhầm, dẫn đến những phản hồi trái chiều từ công chúng.
Điều đáng ghi nhận là cách VTV - Đài Truyền hình Việt Nam - đã phản ứng nhanh chóng, nghiêm túc kiểm tra và công khai thừa nhận, sửa sai. Đây chính là một minh chứng cho truyền thông chân chính. Sai sót trong biên tập là điều không thể tránh khỏi trong bất kỳ hoạt động truyền thông nào, đặc biệt là trong bối cảnh khối lượng công việc lớn, thời gian gấp gáp, và điều đáng lưu tâm là bản chất của sai sót: không phải vì động cơ chính trị, không có chủ ý bóp méo hay xuyên tạc, mà là lỗi kỹ thuật mang tính quy trình.

Ảnh minh họa

        Trong bối cảnh đó, cách hành xử của VTV đã cho thấy sự tôn trọng khán giả, tôn trọng sự thật và trách nhiệm nghề nghiệp cao. Việc công khai rà soát, nhận lỗi và làm rõ sai sót thể hiện bản lĩnh văn hóa của truyền thông cách mạng: dám nhìn thẳng vào khuyết điểm, không né tránh sẵn sàng sửa sai để tốt hơn. Truyền thông chính thống, bên cạnh sứ mệnh phản ánh sự thật, còn phải là người giữ gìn sự chuẩn mực đạo đức và sự thật lịch sử.
          Với khán giả, chúng ta cũng cần cảnh giác những thuyết âm mưu, ý đồ luân điệu của các thế lực thù địch đang lợi dụng sự sai sót này để xuyên tạc, công kích, làm tổn hại uy tín các cơ quan truyền thông nhà nước, để gieo rắc nghi ngờ vào lòng người dân. Những luận điệu cố tình bóp méo vụ việc thành “chủ đích chính trị” cần được vạch trần mọi âm mưu của các thế lực thù địch bọn phản động, cơ hội chính trị trong và ngoài nước tăng lượng tương tác, giật gân, hay cổ súy sự khác thường về nội dung nhằm mục đích câu like, câu view. Chúng ta cần phân biệt rạch ròi không thể để một sai sót về nghiệp vụ bị biến thành công cụ lợi dụng phá hoại tư tưởng, gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc của nhân dân ta.
          Câu chuyện từ VTV không chỉ là bài học cho riêng ngành truyền hình, mà còn là lời nhắc nhở chung với toàn bộ hệ thống truyền thông: càng ở vị trí then chốt, càng cần cẩn trọng. Đồng thời, nó cũng là lời kêu gọi khán giả hãy đồng hành, phản biện tích cực, nhưng cũng công tâm và chia sẻ trong tinh thần xây dựng. Một xã hội trưởng thành là xã hội biết phân biệt sai sót vô tình với hành vi cố ý, biết đấu tranh nhưng không cực đoan, biết bảo vệ truyền thông quốc gia khỏi sự thao túng của các thế lực chống phá.
          Trước bài học trên, cần làm tốt công tác tuyên truyền, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị tham gia tích cực trong công tác phát hiện, đấu tranh phản bác với các luận điệu, quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, đồng thời phát hiện, đấu tranh xử lý các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
          Một là, Công tác phòng ngừa, đấu tranh chống các luận điệu sai trái, thù địch trên mạng xã hội phải được đặt dưới sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, cùng với chính quyền địa phương nhằm phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng phản bác các quan điểm sai trái, thù địch một các thực chất, thường xuyên, liên tục và nội dung phong phú phù hợp với từng đối tượng.
          Hai là, Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phòng ngừa các đối tượng suy diễn, tung hứng đưa đẩy thông tin đồn đoán để “các trung tâm phá hoại tư tưởng báo đài, phản động bên ngoài” tập trung khai thức bình luận, khoét sâu xuyên tạc tình hình, tạo dựng các kịch bản thuyêt âm mưu, các thông tin này được sự cổ xúy, tham gia bình luận, xuyên tạc tình hình nội bộ của đối tượng suy thoái “Tự diễn biến” “Tự chuyển hóa” trong nội bộ nhằm mục đích phá hoại Đảng, nhà nước ta.
          Ba là, Cần phải có định hướng về nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân trong việc đăng tải, bình luận chia sẻ trên các trang mạng xã hội nhằm phòng ngừa các trường hợp đăng tải, chia sẻ tin giả, tin sai sự thật, quan điểm sai trái mất cảnh giác hoặc vì mục đích câu view, câu like xuyên tạc chống Đảng, nhà nước để nhân dân nhận thức cảnh giác, phòng ngừa không để mắc mưu của các thế lực thù địch.
          Bốn là, Phối hợp với giữa các cơ quan đơn vị chức năng, công tác quản lý nhà nước về truyền thông, internet, mạng xã hội và thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm trên lĩnh vực này. Qua đó chủ động phát hiện những hành vi sai phạm, xu hướng lệch lạc của một số phóng viên, nhà báo thoái hóa biến chất; phát hiện các tài liệu, bài viết tuyên truyền các luận điệu xuyên tạc, thù địch để có biện pháp ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
          “Bài học từ sai sót biên tập” sẽ trở thành nền tảng để truyền thông Việt Nam tiếp tục vững bước - chân chính, bản lĩnh, có văn hóa và luôn đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên hàng đầu.

Tác giả: Hoàng Văn Hoạt

Tags: Phòng An ninh Chính trị nội bộ